نقدی پھٹنا یک رویکرد اخیر در مطالعات ادبی و سینمایی است که
برای بررسی نقش انتقادات در فرایند خلق و تدوین آثار اس
تفاده میش
ود. این رویکرد بر خلاف مطالعات پیشین که بیشتر به تحلیل داستان و شخصیتها متمرکز بود، بر آن متمرکز است که چگونه انتقادها از طریق اجت
ماعی، سیاسی
یا اخلاقی بر 작품ها میشوند.
این مفهوم در ابتدا در زبان و ادبیات انگلیسی به عنوان «diegetic critique»
یا «diegesic criticism» مطرح شد، اما در زبان فارسی به صورت «نقدی پھٹنا» ترجمه شده است. این ترجمه نشان میدهد که انتقادها در فرایند نمایش و بیان کاراکترهای رویکردهای تئوریکی است.
در مطالعات اخیر، نویسندگان این فرض را مطرح کردهاند که انتقادها در آثار نمایشی نقش مهمی در شکلبندی شخصیتها و رویکرد به ایفا میکنند.
برای مثال، در آثار ترagiک
یا دрамاتیک، نقدی پھٹنا میتواند شامل انتقاد بر رویکرد کاراکتر به واقعیت،
یا نحوه گزارهها و عیاشیها باشد.
این رویکرد
برای تحلیل آثار سینمایی هم کاربرد دارد. مثلاً در فیلمهای اجت
ماعی
یا سیاسی، نقدی پھٹنا میتواندAnalysis بر ارتباط بین گفتار، چेहरها و جملهای انتخابی مورد بررسی قرار گیرد. این تحلیل نه تنها به صورتality و عاطفه، بلکه به صورت ساختاری نیز انجام میش
ود.
در سالهای اخیر، این مفهوم در مطالعات فارسی بهуже شده است و نویسندگان مختلف از آن
برای آثار ادبی و سینمایی اس
تفاده میکنند. این رویکرد نشان میدهد که چگونه انتقادها میتواند به عنوان یک ابزار مهم در مطالعات پیشین به کار گرفته ش
ود.
در نهایت، نقدی پھٹنا نه تنها یک رویکرد نظری است، بلکه یک
برای فهمیدن deeper layers of Works است که ممکن است به صورت
یا غیر_direct به ظاهر نیامده باشد. این مفهوم نشان میدهد که انتقادها در فرایند شکلبندی و تدوین آثار یک نقش حیاتی ایفا میکنند.
